بیماری پسپوریازیس چیست؟
بیماری پوستی پسوریازیس یک بیماری شایع پوستی ژنتیکی است. بیماری پوستی پسوریازیس در دسته بیماریهای خود ایمنی قرار دارد و به علت ایجاد اختلال در سیستم ایمنی ایجاد میشود. افرادی که به پسوریازیس مبتلا میشوند تقریبا به طور همیشگی و مادام العمر آن را با خود به همراه دارند.
این بیماری به هیچ عنوان مسری و واگیردار نیست. دلیل اصلی بیماری پسوریازیس به وراثت باز میگردد. به این معنا که از بدو تولد در ژن فرد وجود دارد، ولی بروز آن قطعی نیست. برخی از عوامل مانند عفونت، تحریکات موضعی، داروهای خاص، آسیب پوست، آب و هوا، سیگار، الکل و استرس میتواند این بیماری را نمایان کند. هدف اصلی درمان این است که سرعت رشد سلولهای پوست را کاهش دهد. نام دیگر پسوریازیس بیماری صدف است که در هر نقطه از بدن مانند آرنج، زانو گردن و … مشاهده میشود و با شرایط جسمی دیگر بیماری ها مانند افسردگی، دیابت و بیماری های قلبی در ارتباط است.
در این بیماری لکههای قرمز، پوستهای، ضخیم و خارشدار روی پوست ظاهر میشود.
اگرچه این زخمها میتوانند در هر نقطهای از بدن دیده شوند اما بهطورمعمول در آرنج، زانوها، پوست سر و کمر ظاهر میشوند. در بیشتر افراد این زخمها کوچک هستند اما در بعضی موارد میتوانند خارشدار و دردناک باشند. این بیماری مزمن طولانیمدت ممکن است ابتدا هیچگونه علائمی نداشته باشد یا با علائم خفیف دیده شود اما پس از آن علائم شدیدتر میشوند.
افراد مبتلا به پسوریازیس بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیمارهای زیر هستند:
• بیماریهای مفصلی مثل آرتروز
• مشکلات چشم مانند ورم ملتحمه، بلفاریت
• چاقی
• دیابت نوع ۲
• فشارخون بالا
• بیماریهای قلبی عروقی
• سایر بیماریهای خود ایمنی مانند سلیاک، اسکلروز
• بیماری التهابی روده موسوم به کرون
• بروز مشکلاتی در سلامت روان مانند اعتمادبهنفس پایین و افسردگی
علت بروز بیماری پسوریازیس:
علت پسوریازیس به طور کامل مشخص نشده است؛ اما به نظر میرسد که با سیستم ایمنی بدن، سلولهای T و دیگر گلبولهای سفید خون به نام نوتروفیلها در ارتباط است. سلولهای T به طور معمول از بدن در برابر عوامل خارجی مانند ویروسها یا باکتریها دفاع میکنند. اما گاهی همین سلولهای T به اشتباه به سلولهای سالم پوست حمله میکنند و آنها را آلوده میکنند.
سلولهای بیش از حد فعال T، باعث افزایش تولید سلولهای پوست، سلولهای T بیشتر و سایر سلولهای سفید خون، به خصوص نوتروفیلها میشوند. این عوامل باعث قرمزی پوست و ضایعات پوستی میشوند. رگهای خونی موجود در مناطق آسیبدیده پسوریازیس باعث ایجاد قرمزی در این ضایعات پوستی میشوند.
این فرآیند تبدیل به یک چرخه مداوم میشود که در آن سلولهای پوستی جدید به سرعت در حال حرکت به سمت لایه خارجی پوست هستند. این اتفاق ممکن است طی روزها یا هفتهها به طول انجامد.
چگونه پسوریازیس تشخیص داده میشود؟
بعد از مراجعه فرد به متخصص پوست، مو و زیبایی، ابتدا فرد مورد معاینه فیزیکی قرار میگیرد. با توجه به این که علائم پوستی این بیماری اغلب واضح است، به سادگی از دیگر انواع عوارض پوستی تشخیص داده میشود. اما به ندرت پیش میآید که پزشک قادر به تشخیص این بیماری نباشد.
علائم پسوریازیس
علائم پسوریازیس بسته به نوع آن متفاوت است اما علائم و نشانههای رایج عبارتاند از:
لکههای قرمز رنگ پوستی که اغلب با پوستههای نقرهای رنگ و ضخیم پوشانده شدهاند.
لکههای کوچک پوستهپوستهشده که معمولاً در کودکان دیده میشود.
پوست خشک و ترکخورده که ممکن است دچار خونریزی یا خارش شود.
خارش، سوزش یا درد
ناخنهای ضخیم، حفرهای یا خطدار
مفاصل متورم و سفت
انواع بیماری پسوریازیس
تکههای پسوریازیس میتوانند در چندین نقطه از پوست رشد کنند و حالتی مثل شوره سر را به وجود آورند و یا میتوانند شامل نقاطی وسیعتر بر روی دیگر قسمتهای پوست باشند. انواع پسوریازیس اغلب به مدت چند هفته یا چند ماه فرسوده میشوند و در نهایت از بین میروند و بعد از یک یا دو روز پوست به حالت اولیه باز میگردد. اما همانطور که گفته شد تحت شرایط گوناگون، پسوریازیس در حالت رفتوآمد است.
مهمترین انواع پسوریازیس:
بیماری پسوریازیس پلاک
شایعترین نوع پسوریازیس است که حدودا ۹۰ درصد از انواع این بیماری را تشکیل میدهد. علامت آن پوستی خشک است که زخمهای قرمز رنگ به همراه فلسهای نقرهای روی آنها را پوشاندهاند. زخمهای پلاکی ممکن است همه جای بدن را درگیر کنند ولی اغلب اوقات این زخمها را در نواحی زانو و آرنج میبینیم.
بیماری پسوریازیس سر
این نوع از پسوریازیس سبب درگیری پوست سر میشود و گاهی موجب ریزش موقتی پوست سر هم میشود که بعد از درمان این بیماری این مشکل هم برطرف خواهد شد.
بیماری پسوریازیس ناخن
در نیمی از مواقع این بیماری به ناخنهای فرد نیز رسیده و سبب مشکلاتی در آنها نیز میشود؛ از جمله سوراخ شدن ناخنها، غیر عادی شدن شکل ناخنها، کنده شدن ناخنها و تغییر رنگ آنها
بیماری پسوریازیس صورت
در این نوع از پسوریازیس نقاطی شبیه به قطره در نواحی قفسه سینه، دستها، پاها و پوست سر ایجاد میشود.
بیماری پسوریازیس معکوس
در این حالت زخمهایی قرمز رنگ و نواحی ملتهب در زیر بغل، کشاله ران، دور اندامهای جنسی و زیر سینهها (مخصوصا اگر بزرگ باشند) ایجاد میشود که با دستکاری و مالیدن و نیز با تعریق، تشدید میشوند.
پسوریازیس در کودکان
پسوریازیس در کودکان نیز مانند بزرگسالان نوعی بیماری پوستی است که باعث خارش و لکههای خشک روی پوست میشود. حدود 40 درصد از افراد مبتلابه پسوریازیس قبل از 16 سالگی علائم را نشان میدهند و 10 درصد نیز قبل از 10 سالگی به آن مبتلا میشوند. این بیماری، مادامالعمر و بدون درمان قطعی است، اما میتوان برخی از علائم را با دارو کاهش داد. اکثر موارد پسوریازیس در کودکان خفیف هستند و با درمان بهبود مییابند. البته باید توجه داشت پسوریازیس مسری نیست و اغلب، یک عفونت باکتریایی مانند گلودرد استرپتوکوکی برای اولین بار در کودکان باعث پسوریازیس میشود. سایر کودکان، ژنهای خاصی را از والدین خود به ارث میبرند که احتمال ابتلای آنها را به این عارضه افزایش میدهد.
کودکان از چه سنی درمعرض خطر پسوریازیس قرارمیگیرند؟
تقریباً یک سوم افرادی که به پسوریازیس مبتلا میشوند، زیر 20 سال سن دارند که این بیماری برای اولین بار روی پوستشان ظاهر میشود. هرساله تقریباً 20000 کودک زیر 10 سال به پسوریازیس مبتلا میشوند. البته تشخیص درست بیماری ممکن است زمانبر باشد، زیرا گاهیاوقات پسوریازیس با سایر بیماریهای پوستی مانند اگزما و راش پوشک اشتباه گرفته میشود.

روش تشخیص پسوریازیس در کودکان
پزشک معمولاً میتواند با بررسی دقیق پوست، ناخن یا پوست سر کودک تشخیص دهد که بیماری پسوریازیس است یا خیر. همچنین، وی برای اطمینان ممکن است نمونه کوچکی از پوست را بردارد و برای بررسی دقیقتر به آزمایشگاه بفرستد.
پسوریازیس تناسلی
منظور از نواحی تناسلی که در آنها می توان این عارضه را مشاهده کرد، دهانه ولو، واژن، آلت تناسلی مردان و کشاله های ران می باشد.
طبق آمار 33 تا 63 درصد از افراد مبتلا به بیماری پسوریازیس پوستی؛ علائمی را در ناحیه تناسلی هم تجربه می کنند که به آن پسوریازیس تناسلی گفته می شود. اگرچه هیچ درمان قطعی برای پسوریازیس تناسلی وجود ندارد، اما افرادی که علائم متوسط تا شدید مانند خارش یا سوزش دارند، می توانند با استفاده از داروهای بیولوژیکی بیماری خود را کنترل کنند.
اگر دارای بیماری پسوریازیس هستید و آن را در ناحیه تناسلی خود نیز مشاهده می کنید، حتما باید با متخصص پوست خود این موضوع را در میان بگذارید

علائم و نشانه های پسوریازیس تناسلی
پسوریازیس تناسلی به دلیل افزایش حساسیت در این ناحیه می تواند باعث ناراحتی مداوم زنان، مردان یا کودکان شود.
به طور کلی، پسوریازیس مانند لکه هایی در قسمت های مختلف پوست به رنگ قرمز با پوسته های ضخیم و براق به نظر می رسند. هنگامی که در ناحیه تناسلی ایجاد می شود، لکه ها ممکن است قرمز روشن باشند، اما شما معمولا فلس های آن را نمی بینید.
هنگامی که در چینهای پوست مثلا در کشاله ران ایجاد می شوند، به عنوان پسوریازیس معکوس شناخته شده و ممکن است رنگ آن بیشتر قرمز مایل به سفید یا قرمز مایل به خاکستری باشد. پوست در این هنگام پوست ممکن است ترک خورده و دردناک شود که در برخی موارد منجر به خونریزی می شود. هنگامی که پسوریازیس در چینهای پوستی رخ میدهد، میتواند بسیار شبیه عفونت قارچی به نظر برسد.
اندام تناسلی یک ناحیه بسیار حساسی است، بنابراین پسوریازیس تناسلی در این ناحیه می تواند باعث خارش، سوزش و ناراحتی شود. حتی می تواند بسیار دردناک باشد.
بسیاری از موارد می توانند علائم را تشدید کنند، از جمله:
• لباس تنگ
• دستمال توالت زبر
• محصولات بهداشتی
• هر چیزی که به پوست شما ساییده یا باعث اصطکاک شود، از جمله فعالیت جنسی
در مواردی ممکن است پسوریازیس با بیماری زگیل تناسلی به اشتباه گرفته شود که پزشک طی یک جلسه معاینه به راحتی تشخیص می دهد.
پسوریازیس گوش
پسوریازیس گوش یک اختلال پوستی است که در درجه اول روی پوست آرنج، زانو، دست، پا و پشت تأثیر می گذارد، اما همچنین می تواند روی گوش نیز تأثیر بگذارد. پسوریازیس در گوش خارجی ممکن است از نظر زیبایی ظاهری ناخوشایند و ناراحت کننده باشد. وقتی روی گوش داخلی تأثیر بگذارد، ممکن است بر شنوایی و تعادل شما نیز تأثیر بگذارد. خوشبختانه، مشکلات شنوایی مرتبط با پسوریازیس موقتی است و به راحتی توسط پزشک یا متخصص گوش، حلق و بینی (ENT) شناخته می شود. به عنوان بخشی از درمان، داروهای موضعی و سیستمیک ممکن است برای درمان یا جلوگیری از مزمن شدن آن تجویز شوند.

علائم پسوریازیس گوش چیست؟
پسوریازیس گوش معمولاً به گوش خارجی و یا کانال گوش محدود می شود. این امر معمولاً بر اندام های گوش میانی یا داخلی از جمله پرده گوش تأثیر نمی گذارد.
علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• قرمزی و خشکی پوست آن ناحیه
• خارش گوش، درد و حساسیت به لمس
• خونریزی
• تجمع جرم گوش
• افت شنوایی
اگر شما قبلا به پسوریازیس مبتلا نشده اید، این علائم ممکن است گیج کننده باشد زیرا می تواند مانند سایر بیماری های گوش مانند گوش شناگر باشد. این امر خصوصاً درصورتی وجود دارد که پلاک ها فقط در مجرای گوش ایجاد شوند. به طور کلی، نادر است که فقط پسوریازیس در گوش باشد. به طور معمول، شواهدی از ضایعات اگزما در جای دیگر بدن نیز وجود دارد. در موارد نادر، پسوریازیس می تواند همزمان با یک اختلال خود ایمنی همراه باشد که به عنوان آرتریت روماتوئید شناخته می شود. آرتریت روماتوئید می تواند بر روی بافت گوش میانی و داخلی تأثیر بگذارد و باعث سرگیجه و مشکلات تعادل شود.

تشخیص پسوریازیس گوش
پسوریازیس گوش به طور کلی با معاینه تشخیص داده می شود. علاوه بر شناسایی پلاک های مشخص، پزشک سابقه پزشکی شما را بررسی می کند تا خطر ابتلا به این بیماری را ارزیابی کند (از جمله سابقه خانوادگی پسوریازیس یا سایر اختلالات خود ایمنی).
معاینه شامل بررسی مجرای شنوایی با کمک اتوسکوپ است. اگر معاینه فیزیکی نتیجه ای نداشته باشد، پزشک ممکن است سلول های پوستی را خراشیده و آنها را زیر میکروسکوپ بررسی کند.
سلولهای پوستی پسوریازیس برخلاف شرایط مشابه پوستی مانند اگزما ، ظاهری غیر متراکم و فشرده (آکانتوز) دارند. از آنجا که هیچ آزمایش خون یا تصویربرداری برای تشخیص قطعی پسوریازیس وجود ندارد، پزشک ممکن است اختلالاتی مانند اوتیت خارجی (گوش شناگر)، عفونت های ویروسی، اوتیت میانی و درماتیت تماسی مجرای گوش را بررسی کند. اگر فرد تجربه سرگیجه داشته باشد، برای ارزیابی کامل تشخیصی، از آزمایش های سرگیجه و MRI کمک گرفته می شود.
آیا بیماری پسوریازیس واگیردار است؟
یکی از پرتکرار ترین سوال ها درباره بیماری پسوریازیس این است که آیا پسوریازیس مسری است یا خیر؟ آیا در صورت دست زدن به یکی از این ضایعات، امکان انتقال بیماری پوستی به فرد دیگر یا قسمتهای دیگر پوست وجود دارد؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم “خیر”. پسوریازیس به هیچ وجه مسری نیست. بر خلاف برخی از بیماریهای پوستی دیگر مانند گال، زرد زخم و MRSA، پسوریازیس توسط باکتریهای مسری یا نوع دیگری از عفونتها ایجاد نمیشود. پسوریازیس یک اختلال خود ایمنی است. بر اساس گفته آکادمی پوست آمریکا (AAD)، یکی از مهمترین عوامل مبتلا شدن به این بیماری وجود ژنهایی خاص در بدن است که از زمان تولد با آنها به دنیا میآییم. وجود این ژن در بدن لزوما سبب ابتلا به این بیماری نخواهد شد. با این حال، اگر این ژنها را دارید، محرکهای محیطی میتوانند بیماری پسوریازیس را در شما فعال کنند.
قاتل پسوریازیس:
در اکثر موارد، بیماران با مراجعه به یک پزشک عمومی درمان میشوند. اما اگر علایم فرد شدید باشد یا به سایر درمانها پاسخ مناسبی ندهد، ممکن است، پزشک بیمار را به یک متخصص پوست ارجاع دهد.
درمانهای بیماری پسوریازیس به نوع، شدت و ناحیه بروز ضایعات پوستی بستگی دارد. پزشکان عموما با درمانهای خفیفی مانند استعمال پمادهای موضعی روند درمان بیمار را شروع میکنند و در صورتی که بیمار به این درمانها پاسخ مناسبی ندهد، روشهای درمانی قویتری را در پیش میگیرند.
درمانهای مختلف و گستردهای برای بیماری پسوریازیس وجود دارد، اما هر فردی به نوع خاصی از درمانها پاسخ میدهد، از این جهت، تعیین بهترین و مؤثرترین درمان برای هر فرد دشوار است. چنانچه فرد احساس کند که روش درمانی او تأثیر کافی را ندارد یا اینکه در حین درمان عوارض ناخوشایندی را تجربه میکند، بهتر است هر چه سریعتر با پزشک معالج خود مشورت کند.
انواع درمان بیماری پسوریازیس
درمانهای بیماری پسوریازیس به ۳ دسته کلی تقسیم میشوند:
درمانهای موضعی (Topical treatments):
کِرمها و پمادهایی که روی پوست بیمار استعمال میشوند
بهترین کرم برای درمان پسوریازیس:
اگر فرد دچار پسوریازیس خفیف باشد، احتمالا اولین درمانی که پزشک معالج تجویز میکند، یک نوع مرطوبکننده است. از مزایای اصلی مرطوبکنندهها کاسته شدن از خارش و پوسته پوسته شدن است. در همین حال، گمان میرود که برخی درمانهای موضعی روی پوستهای مرطوب شده مؤثرتر باشند.
توصیه میشود، حداقل ۳۰ دقیقه بعد از استعمال داروهای مرطوبکننده، از درمانهای موضعی بهره برده شود. انواع مختلفی از محصولات مرطوبکننده در بازار موجود است که برخی از آنها قابل تهیه بدون نسخه پزشکی هستند، اما برخی از این محصولات نیاز به تجویز پزشک معالج دارند.
کرم یا پمادهای استروئیدی
کرمها یا پمادهای استروئید عموما برای درمان بیماری پسوریازیس خفیف تا متوسط در اغلب نواحی بدن مورد استفاده قرار میگیرند. این روش درمانی موجب کاهش التهاب میشود. در همین حال، این درمان از روند تولید سلولهای پوستی کاسته و خارش بدن را کاهش میدهد.
کورتیکواستروئیدهای موضعی دارای انواع خفیف تا بسیار قوی هستند. به همین جهت، توصیه میشود، تنها در صورت توصیه پزشک از این داروها استفاده شود. در همین حال، کورتیکواستروئیدهای موضعی قویتر تنها با تجویز پزشک قابل استفاده هستند و فقط روی نواحی کوچک و لکههای ضخیم استعمال میشوند. در همین حال، لازم به ذکر است که مصرف بیش از حد از کورتیکواستروئیدهای موضعی میتواند باعث نازک شدن پوست فرد شود.
کرمهای مشتقات ویتامین D
کرمهای مشتقات ویتامین دی (Vitamin D analogues) معمولا همراه با کرمهای استروئیدی یا به جای آن برای پسوریازیس خفیف تا متوسط مورد استفاده قرار میگیرند و روی نواحی مانند دست و پا، شکم و سینه یا پوست سر تأثیر میگذارند. کرم پسوریازیس دارای ویتامین دی بسیار برای رطوبت رسانی و کاهش علایم بیماری مفید هستند.
مهارکنندههای کلسینورین (Calcineurin inhibitors)
مهارکنندههای کلسینورین، مانند تاکرولیموس (Tacrolimus) و پیمکرولیموس (pimecrolimus)، پمادها یا کرمهایی هستند که از فعالیت دستگاه ایمنی بدن میکاهند و به کاهش التهاب کمک میکنند.
در مواردی که کرمهای استروئیدی اثربخش نباشند، پزشکان برای درمان پسوریازیس در نواحی حساسی مانند پوست سر، نواحی تناسلی و چینهای پوستی مهارکنندههای کلسینورین را برای بیماران خود تجویز میکنند.
نکته مهم اینکه، در هنگام شروع به مصرف مهارکنندههای کلسینورین، فرد ممکن است دچار تحریک پوستی یا خارش و سوزش شود، خوشبختانه این علایم خفیف تنها ظرف یک هفته بهبود مییابند.
دیترانول (Dithranol)
دیترانول یا آنترالین بیش از پنجاه سال است که برای درمان پسوریازیس به کار میرود. این دارو قبلا نشان داده است که اثر خوبی در سرکوب تولید سلولهای پوستی دارد و عوارض جانبی کمی نیز دارد. با این حال، استعمال مقادیر بالای این دارو، میتواند موجب سوزش در ناحیهی مورد استعمال شود.
دیترانول عموما به عنوان یک درمان کوتاه مدت برای بهبودی بیماری پسوریازیس موثر بر دست و پا یا شکم و سینه و تنها تحت نظر پزشک معالج توصیه میشود. این دارو نیز مانند کل تار میتواند موجب لکهدار شدن پوست، لباس و البسه حمام و حوله شود.
به همین جهت، داروی دیترانول به وسیله دستکش مخصوصی به مدت ۱۰ تا ۶۰ دقیقه روی پوست فرد استعمال میشود و سپس شسته میشود. داروی دیترانول را میتوان به صورت ترکیبی با نور درمانی مورد استفاده قرار داد.
نور درمانی (phototherapy):
در این نوع درمان، پوست در معرض انواع خاصی از پرتوهای ماورای بنفش قرار میگیرد. نور درمانی از نور طبیعی و مصنوعی برای درمان پسوریازیس مورد استفاده قرار میگیرد. نور درمانی نوع مصنوعی را میتوان در بیمارستانها و برخی مراکز پزشکی و عموما تحتنظر یک متخصص پوست انجام داد. لازم به ذکر است که نور درمانی با آفتاب گرفتن کاملا متفاوت است. هر جلسه نور درمانی به این روش تنها چند دقیقه به طول میانجامد، اما شاید لازم باشد که بیمار هفتهای ۲ تا جلسه و به مدت ۶ تا ۸ هفته به مرکز درمانی مراجعه کند..
این روش درمانی در صورتی که فرد مبتلا به پسوریازیس شدید باشد و به سایر روشهای درمانی پاسخ مناسبی نداده مورد استفاده قرار میگیرد.
در همین حال، این نوع نور درمانی دارای عوارض جانبی از جمله تهوع، سردرد، سوزش و خارش پوستی است. در همین حال، شاید برای جلوگیری از آبمروارید نیاز باشد فرد تا ۲۴ ساعت پس از مصرف قرص از عینک مخصوصی استفاده کند. درمان طولانیمدت به این روش درمانی، از آنجایی که میتواند خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش میدهد، به هیچوجه توصیه نمیشود
عکس های پسوریزیس:
در این بخش عکس های مختلفی از بیماری پسوریازیس را میبینید. در نظر داشته باشید که اغلب بیماری های پوستی همچون اگزما، پسوریزیس، حساسیت های پوستی مثلا حساسیت به شوینده ها و یا خشکی های موقت پوست ممکن است ظاهر یکسان داشته باشند بنابراین برای تشخیص این بیماری باید حتمن به پزشک متخصص پوست مراجعه فرمایید و از مصرف داروها ی کرمهای پسوریازیس بدون تسخه پزشک جدا خودداری فرمایی.
روز جهانی پسوریازیس:
هفت آبان مصادف با 29 اکتبر روز جهانی پسوریازیس میباشد. این روز توسط فدراسیون بین المللی انجمن های پسوریازیس (IFPA) در سال 2004 به منظور اگاهی بخشی نسبت به این بیماری ایجاد شده است.