این تصور که شپش فقط در مناطق آلوده وجود دارد یک باور بسیار غلط است. هرچقدر هم که شما به بهداشت فرزند و محیط زندگی خود همیت بدهید باز هم در بسیاری از موارد میتواند علت خارش سر فرزند شما باشد. از نجایی که شپش از راه تماس قابل انتقال است مدارس و مهدکودک ها میتوانند منبع انتقال بیمری به کودک شما باشند. در این مقاله قصد داریم که با بین واقعیت های علمی شما را با حشره شپش آنشا کنیم سپس راههای درمان و پیشگیری این معضل صحبت کنیم پس با ما همراه باشید:
شپش سر چیست؟
شپش سر (Head lice) با نام علمی پدیکولوزیس (Pediculus humanus capitis )شپش سر، حشره ای کوچک قهوهای یا خاکستری، بدون بال و خونخوار است که در موهای سر، زندگی کرده و از خون پوست سر شما تغذیه می کند. اندازه یک شپش سر بالغ، حدود 1.6 میلیمتر و تقریبا به اندازه یک دانه کنجد است. یک تخم شپش، به اندازه یک پوسته کوچک شوره سر می باشد که به تخم شپش سر، رشک هم گفته می شود.
شپش ماده‌ای چسبناک تولید می‌کند که هر تخم شپش را محکم به ساقه مو متصل می کند. این موجود اغلب روی پوست سر، پشت گوش و نزدیک خط گردن در پشت گردن لانه می کند. شپش سر با چنگال هایی شبیه قلاب که در انتهای هر شش پای آنها دیده می شود، موها را می گیرد. شپش مو سر به‌ندرت روی بدن، مژه یا ابرو پیدا می شود.
شپش روی پوست سر، ممکن است قابل مشاهده باشد اما چون بسیار کوچک است، به سختی قابل تشخیص است. این عارضه، به خصوص در میان کودکان یک مشکل شایع و بسیار مسری است. کودکان پیش دبستانی و دبستانی (۳ تا ۱۱ سال) و خانواده های آن ها بیشتر به این ویروس آلوده می شوند. دختران بیشتر از پسران و زنان بیشتر از مردان به شپش مبتلا می شوند.
گزش آن ها باعث خارش و تحریک پوست سر می شود و این خراشیدن منجر به عفونت می گردد.
علت شپش موی سر
ممکن است سطح بهداشت پوست سر و موی شما خوب باشد و باز هم به این عارضه مبتلا شوید. بزرگترین عامل انتقال شپش سر، تماس نزدیک سر به سر است که عمدتا در کودکان در حین بازی در مهدکودک یا در مدرسه رخ می دهد. شپش سر در سه صورت به شما سرایت می‌کند:
1. تماس موهایتان با موی شخصی که به شپش مبتلا است.
2. استفاده مشترک از وسایل شخصی مانند شانه، برس، بند مو، هدفون، کلاه، روسری، لباس و … با کسی که به شپش مبتلا است.
3. استفاده از کالای خواب شخصی که به شپش مبتلا است.
علائم شپش سر چیست؟
برای از بین بردن شپش سر، ابتدا باید علائم آن را بشناسید که مهم ترین علائم شپش سر به شرح زیر است:
خارش:
شایع‌ترین علامت آلودگی به شپش، خارش پوست سر، گردن و گوش است. این خارش یک واکنش آلرژیک به گزش شپش است. وقتی فردی برای اولین‌بار به شپش مبتلا می شود، ممکن است چهار تا شش هفته پس از آلودگی، هنوز خارش نداشته باشد. تسکین و درمان خارش سر را با مشورت دکتر خارش انجام دهید.
احساس اینکه چیزی روی موها یا بدنتان حرکت می‌کند: شپش ها معمولاً روی بدن یا لابه‌لای موهای افراد حرکت می کنند و به این خاطر، گاهی احساس بی قراری آن‌قدر در افراد زیاد می شود که نمی توانند راحت بخوابند.
زیادشدن شوره سر:
اگر به شپش سر مبتلا شده باشید، فکر می کنید که روی موهایتان شوره سر دیده می شود اما آنها در حقیقت، تخم شپش هستند که گاهی با شوره سر اشتباه گرفته می شوند. شوره سر را به راحتی می توان با شانه زدن مو یا حتی فقط مالش تشخیص داد. به علاوه، شوره سر به راحتی از روی مو جدا می¬شود اما تخم شپش سر محکم به ساقه مو وصل است و به سختی و تنها با نوک ناخن جدا می شود.
برجستگی های قرمزرنگ روی پوست سر، گردن و شانه:
شپش ها پوست سر، گردن و شانه هایتان را می گزند و جای گزش آن ها تبدیل به برجستگی هایی جوش مانند می شود
راههای تشخیص شپش سر:
لازمه درمان شپش سر، تشخیص به موقع وجود آن می باشد که مهم ترین راه های تشخیص شپش سر، عبارتند از:
• موهای خود را، در ناحیه نزدیک به پوست سر برای یافتن نیش یا تخم شپش، بررسی کنید.
• از شانه دندانه ریز استفاده کنید و آن را روی موهای خود بزنید و از پوست سر شروع کنید تا شپش و تخم شپش را بگیرید.
• توجه داشته باشید که شپش های بیرون آمده از موی سر، رنگ روشنی خواهند داشت.
• شپش بالغ، به سرعت حرکت می کند که احساس کردن این حرکت های ریز، می تواند ناشی از وجود شپش روی پوست سر شما باشد.
• شما با بررسی دقیق، به راحتی می توانید بین شپش سر و پوسته های شوره سر یا سایر مواد زائد موجود در موهای خود تفاوت قائل شوید.
• شپش سر، قابل سرایت است و اگر یک نفر در خانواده شما مبتلا شود، دیگران نیز ممکن است به آن مبتلا شوند. لذا بهتر است که هر چند روز یکبار، همه افراد خانواده را از نظر علائم شپش، بررسی کنید.
راههای پیشگیری از انتقال شپش سر
تا آنجا درباره این بیماری اطلاعات کاملی کسب کردید. قبل از اینکه وارد درمان بشویم، خوب است راه‌کارهایی برای پیشگیری از ابتلا به شپش ارائه دهیم:
• در مکان‌های عمومی لباس خود را به چوب رختی آویزان کنید و از تلنبار کردن لباسها در کنار لباس دیگران بپرهیزید.
• سعی کنید از برسرگذاشتن شل و روسری و کلاه دیگران بپرهیزید.(کلاه دوچرخه سواری، کلاه موتورسواری، کلاههای لبه دار و کلاههای زمستانی)
• وسایلی مثل شانه، برس یا حوله که مربوط به بهداشت موهای سرتان است وسایل شخصی شمست و آنها را در اختیار دیگران نگذارید.
• اکسسوری های موی دیگران را استفاده نکیند.
درمان شپش سر:
شپش سر میتواند با کمک داروهای ضد حشرات، شانه زدن یا اصلاح موی سر به اندازه کمتر از نیم سانتیمتر، از بین برود. تمامی افراد مبتلا به شپش سر باید در سریع ترین زمان ممکن با یکی از روش های مؤثر، برای به حداقل رساندن خطر آلودگی دیگران درمان شوند. توجه داشته باشید که اگر افراد خانواده یا آشنایان، به شپش آلوده شده اند؛ آن ها نیز باید به طور همزمان اقدام به درمان شپش سر کنند تا تا از آلودگی افراد دیگر و یا آلودگی مجدد افراد درمان شده، جلوگیری شود.
بطورکلی مهم ترین راه های درمان شپش سر به شرح زیر می باشد:
استفاده از شانه ضد شپش:
شانه ضد شپش می تواند برای مبارزه و درمان شپش سر مورد استفاده قرار بگیرد. این روش توسط افراد زیادی استفاده نمی شود، زیرا به صرف زمانی طولانی نیاز دارد. شانه کردن موهای خیس به صورت منظم و کامل در هر روز باید برای دوازده تا چهارده روز ادامه پیدا کند و بهتر است که موها به صورت هفتگی و برای سه هفته بعد از پایان درمان شپش سر، بررسی شوند.
شامپو ضد شپش سر:
استفاده از شامپو ضد شپش، یکی از بهترین روش ها برای درمان شپش سر می باشد که چند نمونه از قوی ترین شامپوهای ضد شپش که برای درمان شپش سر از آن ها استفاده می شود، عبارتند از: شامپو ضد شپش پرمترین، لیندان، نایلیس، پاراسیدوز، دای لیس، هگور و نیکسترین.
شامپو لایس فری سریتا:
شامپو و لوسیون ضد شپش سریتا با دارا بودن مواد موثره گیاهی و طبیعی و به یاری مکانیزم های کارآمد، باعث مرگ شپش و نابودی تخم های آن می شود.
پک ضد شپش سریتا از ترکیبات طبیعی و گیاهی تشکیل شده است. و برخلاف بسیاری از ترکیبات ضد شپش موجود در بازار، سمیتی برای انسان ندارد.
ترکیبات گیاهی موجود در شامپو لایس فری سریتا، ضد باکتری و ضد قارچ بوده که در درمان شپش بسیار سودمند است. همچنین این ترکیبات منافذ تنفسی در شپش را مسدود کرده، که به موجب آن در تنفس شپش اختلال ایجاد می شود، که موجب مرگ شپش و تخم آن می شود.
محصولات لایس فری سریتا با رطوبت رسانی موثر به رفع پوسته ریزی در محل گزش شپش کمک کرده، و همچنین خارش ناشی از گزش شپش را برطرف می کند.
نحوه مصرف:
شامپو را بطور مستقیم بر روی پوست سر بریزید. حداقل به میزان دو برابر در مقایسه با مقدار طبیعی شستشوی مو، از شامپو استفاده کنید.
شامپو را روی موها و پوست سر پخش کرده و به خوبی مالش دهید تا خوب کف کند. کف شامپو را در مناطق پشت سر، گردن و پشت گوش ها نیز پخش کنید. اجازه دهید شامپو به مدت ۱۵ دقیقه بر روی سر شما باقی بماند، و در طول این مدت، موهای خود را بصورت پیوستِ شانه نمائید.
به منظور اجتناب از انتشار آلودگی، شانه را بعد از هر بار استفاده حتما با آب داغ و صابون بشوئید. پس از آن موهای خود را با آب ولرم بشوئید. همزمان با شستن سر با شامپو، موهای خود را شانه کنید. قبل از خشک کردن موها با حوله نیز موهای خود را شانه کنید.
لوسیون لایس فری سریتا
لوسیون لایس فری سریتا مکمل شامپو ضد شپش آن میباشد. ترکیبات گیاهی موجود در لوسیون لایس فری سریتا کشنده و دور کننده شپش، ضد باکتری و ضد قارچ بوده که در درمان شپش بسیار سودمند است. همچنین این ترکیبات منافذ تنفسی در شپش را مسدود کرده، که به موجب آن در تنفس شپش اختلال ایجاد می شود، که موجب مرگ شپش و تخم آن می شود.
نحوه مصرف :
ابتدا لوسیون را به فاصله تقریبی ده سانتی متر از سر نگهداشته و با دقت بر روی موی خشک خود به گونه ای اسپری کنید. که لوسیون را به خوبی تمام نقاط پوست و موی سر از ریشه تا نوک موی شما را آغشته کند.
همزمان با اسپری نمودن، موها را به خوبی شانه کنید، این امر در جدا شدن شپش و تخم های آن از مو و پوست سر شما نقش مهمی دارد. اجازه دهید مدت زمان 15 دقیقه لوسیون بر روی موها و پوست سر شما باقی بماند و در طول این مدت، موهای خود را بصورت پیوستِ شانه نمائید. سپس موهای خود را با شامپو لایس فری سریتا بشوئید.
شامپو را بطور مستقیم بر روی پوست سر بریزید. حداقل به میزان دو برابر در مقایسه با مقدار طبیعی شستشوی مو، از شامپو استفاده کنید.
شامپو را روی موها و پوست سر پخش کرده و به خوبی مالش دهید تا خوب کف کند. کف شامپو را در مناطق پشت سر، گردن و پشت گوش ها نیز پخش کنید. اجازه دهید شامپو به مدت ۱۵ دقیقه بر روی سر شما باقی بماند، و در طول این مدت، موهای خود را بصورت پیوستِ شانه نمائید.
به منظور اجتناب از انتشار آلودگی، شانه را بعد از هر بار استفاده حتما با آب داغ و صابون بشوئید. پس از آن موهای خود را با آب ولرم بشوئید. همزمان با شستن سر با شامپو، موهای خود را شانه کنید. قبل از خشک کردن موها با حوله نیز موهای خود را شانه کنید.
محصولات ضد شپش سریتا را میتوانید از فروشگاه آنلاین آرایشی و بهداشتی حنارا با مناسبترین قیمت تهیه فرمایید.
اصلاح موی سر:
شپش سر نمی تواند بر روی موهای کوتاه تر از نیم سانتیمتر زنده بماند و اصلاح موی سر، درمان مطلوب برای کسانی محسوب می‌شود که بتوانند موی کوتاه را برای دوره ای تحمل کنند. لازم به ذکر است که شپش می تواند حتی پس از اصلاح نیز بر روی باقیمانده های مو نیز جابجا شود. بعضی از شپش ها تلاش می کنند بر روی موی اصلاح شده نیز باقی بمانند که برای رفع کامل مشکل، بهتر است پس از اصلاح موی سر، از شانه ضد شپش برای پایان دادن کار استفاده شود.
رفع شپش سر به صورت کامل پس از درمان:
بعد از درمان بیماری شپش سر، برای رفع شپش به صورت کامل لازم است که راههای جلوگیری از بازگشت شپش را یاد بگیرید و آنها را پیاده کنید:
• ملحفه و لباس‌های استفاده شده را هر 2 روز با آب گرم بشویید.
• کیسه جاروبرقی قبلی خود را با احتیاط دور بریزید.
• هر 2 روز موهای کودکانی که ممکن است با فرد مبتلا در ارتباط بوده است را چک کنید.